تحلیلی در چیستی و چرایی قسم به حقّ معصومان در زیارتنامه‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو گروه اخلاق و اسرار پژوهشکده حج و زیارت

چکیده

در بسیاری از ادعیه و زیارتنامه‌ها، درخواست‌های زائران و نیایشگران همراه با قسم به حقّ (مقام و منزلت) محمد و آل محمد انجام شده است. فراوانی این موضوع، این سؤال را ایجاد کرده است که دلیل و هدف از این قسم‌ها چیست؟ در این مقاله با بررسی متون دینی به ویژه ادعیه و زیارتنامه‌ها، ضمن روشنگری دربارة گستره‌ی این موضوع در منابع شیعه و سنّی و در سیره‌ی انبیا و اولیای الهی، این نتیجه به دست آمد که استفاده از قسم در ادعیه و زیارتنامه‌ها، علاوه بر جنبه‌ی معنوی و بالا رفتن امید به استجابت دعاها و برآورده شدن حاجت‌ها، وسیله‌ای برای تکریم و بزرگداشت پیامبر و اهل بیت طاهرین است؛ همچنین به مسلمانان یادآور می‌شود که آن آبرومندان درگاه الهی سبب نزول رحمت پروردگار هستند و ارتباط معنوی با آنان عاملی برای حفظ اسلام و پاسخ عملی برای کسانی است که به شیوه‌های مختلف کوشیده‌اند منزلت پیامبر را پایین آورند و وسیله‌جویی و واسطه قرار دادن پیامبر را ناصحیح، بلکه مساوی با شرک قلمداد کنند.
 

کلیدواژه‌ها